Tag test-driven development
Refactoren als context switch
Context switching heeft een slechte naam in softwareontwikkelland en dat is niet helemaal onterecht. Het is enorm vervelend als je nét lekker aan het programmeren bent – om vervolgens weggeroepen te worden voor een snelle vraag of ellenlange vergadering (die ook een e-mail had kunnen zijn). Op dat moment raak je alle informatie kwijt die je in je hoofd hebt opgebouwd om een probleem te kunnen tackelen, en mag je opnieuw beginnen. Maar dat is maar de helft van het verhaal.
Waar doe je het voor?
Een luie programmeur grijpt alles aan om zijn eigen werk makkelijker te maken (met uitzondering van het besparen op kwaliteit - daar is een andere term voor: een slechte programmeur). En makkelijker maken betekent meestal: automatiseren. Want waarom zou je zelf het werk doen, als een machine het ook voor je kan doen?
Tijdreis
Ik vroeg mijn collega’s: “Wat doet dit ding precies?” - waarop ze prompt de code tevoorschijn haalden en me stap voor stap door het importproces loodsten. Het was alsof ik terug werd geslingerd naar het begin van mijn ontwikkelcarrière, toen we met z’n allen een twaalf jaar oude legacy applicatie onderhielden die alleen te doorgronden was door nauwgezet de code te doorlopen. Wat blijkt: tijdreizen bestaat - je hoeft alleen maar bij een ander team te buurten.
Wij van TDD-eend...
Het is waar: uit het feit dat er tests zijn, valt niet te concluderen dat het systeem functioneert zoals verwacht - preciezer: zoals de eindgebruiker verwacht. Er valt hooguit uit te concluderen dat het systeem functioneert zoals de schrijver van de tests verwachtte. En als de schrijver van de tests tevens de ontwikkelaar van de code is, dan vormen de tests niet meer dan een verslaglegging van de aannames die de ontwikkelaar had tijdens de implementatie. En tóch geloof ik dat TDD het probleem van mijn collega - mijn feature voldoet niet aan de (impliciete?) requirements - had kunnen verhelpen.
Test het systeem, niet de class
Het is belangrijk om vast te stellen dat er een bug in het systeem was geslopen, ondanks dat de functionaliteit die de bug veroorzaakte ogenschijnlijk gedekt was door tests. Waarom “ogenschijnlijk”? De class die de serialisatie voor zijn rekening nam, werd wel getest, maar alleen in isolatie en niet in de context van het systeem. - Vraag je af wat de implicatie daarvan is. Het betekent dat onze tests bewezen dat een class naar behoren werkt. Of het systeem als geheel naar behoren werkt, dat kunnen we op basis van de tests niet concluderen. Terwijl dat juist is waar het om gaat!
De fix die productie om zeep hielp
“De fix staat op productie,” meldden we trots. “Het bleek te liggen aan wat validatielogica die in dit specifieke scenario wat te streng bleek - enfin, een technisch verhaal, dat hoef je niet te weten. Het enige wat je hoeft te weten is: we hebben weer eens geweldig werk geleverd, bedankjes worden gewaardeerd maar zijn niet noodzakelijk.” En we leefden nog lang en gelukkig. Een halfuur lang. Want toen kregen we een berichtje: “Help! Ik kan nu geen enkel item meer inzien!”
Tests als ontwerpmiddel
Tests zijn een ontwerpmiddel, een design tool. Ze fungeren als indicator voor de kwaliteit van het ontwerp van je code. De vuistregel is even eenvoudig als zag-het-niet-want-het-stond-recht-voor-mijn-neus-vanzelfsprekend: Is het moeilijk om er een test voor te schrijven? Dan deugt het ontwerp niet!
Test-driven development is een ontwerpdiscipline
Een collega benaderde me laatst met een vraag over een stuk code. Hij was bezig met het implementeren van een feature om een toets met afbeeldingen om te zetten naar een PDF-representatie ervan. Zijn vraag was: hoe kom ik aan die afbeelding? Of liever: waar kom ik aan die afbeelding? Zijn eerste ingeving was om via dependency injection de relevante repository mee te geven aan de ImagePdfGenerator. - Het is een klassiek geval van het verknopen van het ophalen van data en het manipuleren ervan. Ik bleef wel met een knagend gevoel achter: hoe makkelijk blijkt het om dankzij een DI-container de verantwoordelijkheden van classes te verwateren - en wat moeten we daarmee?
Zelfs de testpiramide is niet meer heilig!
Ik ben altijd in de veronderstelling geweest dat mijn geautomatiseerde tests een piramidevormige verhouding tot elkaar zouden moeten hebben: aan de basis enorm veel unittests, in het midden een goede hoeveelheid integratietests, en aan de top een bescheiden aantal end to end (E2E) tests. Totdat ik Learning Domain-Driven Design van Vlad Khononov las. (Een aanrader, overigens!)
Testen via de voordeur
Het ideaal van Test-Driven Development is dit: al coderend breid je je testsuite uit, zonder ooit één test te hoeven herschrijven. Het toevoegen van nieuwe functionaliteit gebeurt op zijn best binnen de kaders van een bestaande API. Op zijn slechtst leidt het tot uitbreidingen daarvan - meer niet. Er is, denk ik, een manier om dichter bij dat ideaal te komen. Dat ideaal bereik je door te testen via de voordeur. Dat houdt kort gezegd in dat je je logica idealiter test via dezelfde route als een gebruiker van je code.