Ik vluchtte voor een PI-planning en wat er toen gebeurde zul je niet geloven

Laat ik er niet omheen draaien: één van de redenen waarom ik onlangs graag mee wou doen aan de training over Deep Democracy, was om onder die gevreesde PI-planning uit te komen (zie ook deze blog). Gelukt! Nu al een geslaagde training: vijf sterren, duimpje omhoog en ja!, ik zou deze cursus aanraden aan mijn collega’s.¹

Maar wat blijkt: Deep Democracy dient ook andere doelen. Hoe vaak komt het niet voor dat je met je team een besluit neemt – met de twijfelachtige zegening van schoorvoetend instemmende collega’s die het achterste van hun tong zorgvuldig uit zicht houden? Of erger nog: dat jullie unaniem een knoop doorhakken om er een paar dagen, weken of maanden later te moeten constateren dat die knoop massaal de wind in wordt geslagen?

Onderstromen

Dat zijn scenario’s waarin Deep Democracy kan helpen. Deze methode om onderstromen in besluitvorming zichtbaar en hanteerbaar te maken, heeft een centraal uitgangspunt: gebruik de wijsheid van de groep – alle wijsheid, ook die niet (onmiddellijk) wordt uitgesproken. Om dat voor elkaar te krijgen, moet je het besluitvormingsproces soms bewust vertragen. Want pas nadat je vertraagd hebt, kun je snel gaan.

Om van alle beschikbare wijsheid gebruik te kunnen maken, moet deze wel eerst boven water komen. Daarvoor is het nodig om wat oude gewoontes bij het grofvuil te zetten – bijvoorbeeld de behoefte om meningsverschillen onder het tapijt te vegen. Discussie is immers maar lastig en houdt de besluitvorming alleen maar op, is het idee vaak (zeker bij de ongeduldigen onder ons!).

Niet dus: Deep Democracy omarmt meningsverschillen juist. Eén vraag die steeds opnieuw terugkwam in de trainingsoefeningen, was dan ook: “Wie ziet dat anders?” En zodra daar een antwoord op kwam: “Wie herkent zich daar in (al is het maar een beetje)?” Door consequent die twee eenvoudige vragen te stellen, bleek keer op keer dat er op elk ogenschijnlijk weloverwogen besluit wel wat af te dingen valt, én dat die sentimenten consequent breder in een groep leven dan je op voorhand zou denken.

Sabotage

Het zichtbaar maken van dwarse zienswijzen is de eerste stap naar het nemen van betere besluiten. Want pas als je de pijnpunten in beeld hebt, kun je vragen: wat zouden we moeten doen om dit besluit toch een succes te maken?

Wat gebeurt er wanneer je het nalaat die vragen te stellen? Dat kan variëren: van sarcastische grapjes tot verdekte ondermijning van het beoogde doel tot het stomweg weigeren uit te voeren van wat eerder besloten is. Deep Democracy zegt: we kunnen er ofwel voor kiezen die dwarsliggers in de besluitvormingsprocedure een stem te geven, ofwel ervoor kiezen de illusie van harmonie hoog te houden, om straks meer tijd kwijt te zijn met hun sabotagetechnieken.

Wat de vraag opwerpt: hoe moeten we mijn duik voor de PI-planning duiden? Eén ding is zeker: de training gaf genoeg stof tot nadenken…

communicatie · program increment-planning · samenwerking · vergaderen