Sabotage!

Onlangs volgde ik een training Deep Democracy – en net als toen ik een cursus coaching volgde, werd ik bewust gemaakt van enkele valkuilen en disfunctionele patronen in samenwerking – voor mijzelf net zozeer als voor mijn collega’s.

Eén van de interessantste inzichten die ik opdeed hadden te maken met sabotage: het ondermijnen van (een deel van) de groep. Dat kan op allerlei manieren gebeuren, van het maken van (sarcastische) grappen tot roddelen tot tegenwerken of zelfs staken. Het zijn allemaal voorbeelden van “ja zeggen maar nee doen.”

Schreeuw

Sabotage gebeurt vaak omdat je je niet gehoord voelt. Bijvoorbeeld: omdat je inbreng door dominante teamleden onmiddellijk terzijde wordt geschoven, of omdat je manager aan tafel zit die geen fouten tolereert, of omdat de rest van het team zonder het te merken een andere invalshoek hanteert dan jij.

In zulke gevallen wil je zeggen: luister naar mij!. Maar omdat het niet lukt om dit op een gezonde manier te uiten, komt het er vervormd uit. Sabotage is een schreeuw – een schreeuw van iemand die voelt dat zijn woorden niet gehoord worden en daarom zwaarder geschut inzet.

Sabotage is niet fout, hooguit contraproductief. Dit gedrag is menselijk.

Herkenbaar

– En herkenbaar. Ik heb een collega die grossiert in sarcastische grappen, maar als je hem op de man af vraagt of hij het met een beslissing eens is, krabbelt hij vaak terug. Blijkbaar zijn onze vergaderingen psychologisch niet veilig genoeg voor hem om zijn bezwaren te uiten.

Een voorstel voor het refactoren van de zoekindex (zie bijvoorbeeld deze blog) leidde tot verhitte reacties. De discussie werd kort daarna afgekapt. Achteraf uitte een collega zijn frustratie over de gang van zaken: hij was – net als ik overigens – overtuigd van het ongelijk van de ander, maar voelde zich niet gesteund in de discussie. Het onopgeloste meningsverschil leidde tot roddel achteraf.

Onlangs heb ik zelf een teambeslissing nog ondermijnd. Ik kon mij niet verenigen met de keuze voor featurebranching (zie deze blog) en hakte mijn eigen feature daarom op in kleine PR’s omdat ik moest en zou bewijzen dat trunk based development een prima alternatief is.

Handvaten

De training reikte enkele interessante handvaten aan om dit gedrag te voorkomen. Bijvoorbeeld door actief te vragen naar minderheidsstandpunten: “Wat zou een totaal andere manier zijn om dit probleem op te lossen?” En door de vertegenwoordiger van het minderheidsstandpunt uit zijn isolement te halen: “Wie herkent er iets van wat degene hier zegt?”

Natuurlijk is het niet altijd mogelijk om aan elk standpunt tegemoet te komen. Soms moeten er knopen door worden gehakt, en delft de minderheid het onderspit. Maar dat betekent niet dat hun overwegingen geheel en al terzijde mogen worden geschoven. Een eenvoudige vraag kan helpen: “Wat zou ervoor nodig zijn jou zover te krijgen dat je achter dit besluit staat?”

Sabotage komt voort uit het gevoel niet gehoord te worden – luisteren is dus al de helft van de oplossing. Vertraagt dat de besluitvorming? Jazeker. (Ik heb mijn ongeduld regelmatig moeten onderdrukken gedurende de cursus!) Maar wanneer een besluit uiteindelijk daadwerkelijk door een hele groep gedragen wordt, komt de groep als geheel uiteindelijk een stuk sneller waar ‘ie moet zijn.

communicatie · empathie · leermoment · samenwerking · vergaderen · vertrouwen