Vakantie vs. enigszins vakantie

Volgens een poll van YouTuber Nick Chapsas heeft ongeveer tweederde van zijn kijkers geprogrammeerd aan persoonlijk projecten, de afgelopen kerstvakantie. Ik hoor bij dat andere derde.

Niet dat ik niet graag met code in de weer ben. En ’t is ook niet zo dat ik graag lui ben - althans, niet méér dan een ontwikkelaar hoort te zijn. En het is al helemaal niet zo dat ik niet graag nieuwe dingen leer in mijn vrije tijd.

Maar de vakanties houd ik wel graag vrij voor andere dingen dan code. Daar zit enigszins (1) een idee achter.

Energie

Er zijn twee soorten activiteiten in het leven: activiteiten die je energie kosten en activiteiten die je energie opleveren.

Het liefst zou je je alleen maar bezig willen houden met de tweede soort activiteit, natuurlijk. Maar zo gemakkelijk zit het leven niet in elkaar - voor de meeste van ons niet, in elk geval. Je zult, als je een aangenaam leven wil blijven leven, nu eenmaal dingen moeten doen die energie kosten.

De truc is dus een balans te vinden. Om manieren te zoeken om de balans tussen de eerste en de tweede soort activiteit in het voordeel - hoe licht ook - van de eerste te beslechten. Want als de balans structureel doorslaat naar de tweede activiteit, kom je in een burnout terecht.¹

Deze vakantie heb ik enigszins (2) bewust het besluit genomen me zo min mogelijk met softwareontwikkeling bezig te houden. Ik was van mening dat het tijd was om de energiebalans met andere activiteiten aan te vullen.

Context

Niet dat softwareontwikkeling me zoveel energie kost, hoor - helemaal niet, zelfs! Ik zou geen blog over het onderwerp bij kunnen houden als dat het geval was.

Waarom dan toch die pauze van het vak? Daarvoor moet ik het bovenstaande enigszins nuanceren. Het is namelijk niet zo dat elke activiteit netjes in één categorie past. Of één en dezelfde activiteit je energie kost of oplevert, is afhankelijk van de context.

Die les leerde ik toen ik, een paar maanden geleden, door al mijn niet-softwaregerelateerde boeken heen was gebrand. “Geen probleem,” dacht ik, “ik stort me gewoon op mijn vakliteratuur!” En dat deed ik met plezier…

…totdat de software me danig de neus uit kwam. De pret die ik normaliter heb met vakliteratuur, verdween als sneeuw voor de zon toen het een te grote plek in mijn leven in begon te nemen.

Ik doe het graag, maar het is overdreven om te stellen dat software mijn hobby is. Goed, het is enigszins (3) mijn hobby, dat durf ik wel te stellen. Maar zelfs je enigszinse (4) hobby houdt op een hobby te zijn, als het ’t enige is waar je nog mee bezig bent.

Druk

Iets soortegelijks gebeurt wanneer je hobby iets is wat je moet doen. Of liever: als je het gevoel hebt het te moeten doen. De poll van Chapsas is typisch zo’n fenomeen die die indruk kan wekken. Dat het normaal is om in je vakanties door te blijven programmeren, dat je achterop raakt als je dat nalaat.

(Aangenomen dat de poll enigszins representatief is, natuurlijk. In hoeverre dat het geval is, durf ik niet te zeggen. Het is aannemelijk dat programmeurs die regelmatig Chapsas' technische uiteenzettingen volgen, een iets grotere beroepsdeformatie hebben dan de gemiddelde softwareontwikkelaar.)

Het zijn precies zulke indrukken die ervoor kunnen zorgen dat programmeren verandert van iets waar je energie van krijgt, in iets wat energie kost. En enigszins (5) daarom probeer ik die indruk doelbewust van me af te schudden door een (enigszins (6)) strenge geen-software-regel te hanteren tijdens de vakantie.

Tempo

Jezelf ontwikkelen moet op een tempo gebeuren waar je je goed bij voelt. Als je te hard gaat, dan brand je jezelf op. Als je te langzaam gaat, verveel je je. Of je laat kansen liggen, en dat kan gaan knagen.

Ik heb al eens eerder geschreven over de verhouding tussen werk en privé. Ik probeer zoveel mogelijk de houding van Sandro Mancuso over te nemen: ik besteed zoveel tijd aan mijn hobby als de hobby van me vraagt. Met andere woorden: ik doe het, zolang het leuk en/of uitdagend blijft. Maar wanneer ik merk dat ik met tegenzin aan de slag ben, stop ik - tijdelijk of langer dan dat.

Tussen Kerst en nieuwjaar even een pauze nemen van al het softwareontwikkelgeweld heeft me juist opgeladen om er in het nieuwe jaar weer tegenaan te gaan. Vakantie moet ook vakantie zijn, en niet enigszins (7) vakantie. Tenminste, dat vind ik.

En het is niet zo dat ik deze vakantie niets softwaregerelateerds heb gedaan. Ik heb - want zo’n nerd ben ik - wat sonnetten geschreven over softwareontwikkeling. En met veel plezier, mag ik er wel bij zeggen. Zo ben ik toch nog met mijn werk bezig - maar op mijn eigen voorwaarden, op een manier die mij energie oplevert.

motivatie · werkbalans